lunes, 13 de junio de 2011

TXOMIN ZARRATELEA

Txomin hamar urteko mutil zoriontsu bat zen, denetarik zeukan baina mimatuegia zegoen. Etxe handi batean bizi zen eta ez zitzaion natura gehiegi kezkatzen. Dena hasi zen asteleheneko goiz batean, Txomin esnatu zenean, egunero bezala zuzen joan zen komunera. Hor aurpegia garbitzeko uraren txorrotari eman zion baina gero joaterakoan konturatu zen txorrota hitz egiten ari zela! Bai, ez zegoen oraindik lotan. Txorrotak esan zion:

-Ey Txomin baina itxi nazazu!

Txominek txorrota irekita utzi zuen eta ura galtzen ari zen.
Gertaera hau Txomini pixkabat arraroa iruditu zitzaion baina aste horretan normala izaten hasi zen urarekin erlazionatutako objetuak Txomini hitz egitea. Hurrengoak loreak izan ziren, Txomin lorategia ureztatzen zegoenean hitz batzuk entzun zituen, loreak ziren ata hari hitz egiten ari zioten:

-Baina Txomin ez duzu ikusten ur gehiegi gastatzen ari zarela? Ez da beharrezkoa hainbeste ur! Gainera munduan ur eskasia dago eta egunero ume asko hiltzen dira haren faltarengatik. Mesedez, kontuz ibili eta ez xahutu ura.

Hitz hauek mutilari pentsatzea eragin zioten. Agian ur gehiegi erabiltzen zuen, eta bere erruarengatik ura bukatzen bazen planetan? Txomin beldurtzen hasi zen.
Hurrengo egunean berriro gertatu zitzaion, orduan bainua hartzera joan zenean. Txominek egunero hartzen zuen bainua eta ez zen dutxatzen gomendatzen dutenez, baina egun horretan bainuontziak haserretuta bronka bota zion:

-Ume mimatua! Baina konturatzen zara nola xahutzen duzun ura? Egunero bainua hartzen eta bainuontzia betetzen. Klaro zuri ez zaizu inporta egunero kilometroak eta kilometroak egin behar dituzten herriak edateko ur pixkabat lortzeko ezta? Ez duzu etorkizunera begiratzen. Erritmo honetan jarraitzen badugu ura bukatuko da laster eta pentsau zer izango den gutaz urik gabe.

Hitz hauen ostean, Txomin benetan konturatu zen uraren garrantsiaz baita ere ze zoriontsu zen ura egunero izateagatik. Eta txorrotari, loreei eta bainuontziari esker hasi zen ura kontuz eta beharrezkoa zena bakarrik erabiltzen. Honi esker gure mundua zaindu eta maitatu zuen eta munduak eskertuko dio berari eta beste jende askori. Beraiei esker gure altxorra, ura, zaintzen dugulako.

viernes, 10 de junio de 2011

BA AL ZENEKIEN ZERGAITIK ITSASTEN DIREN ATZAMARRAK IZOTZARI ?

Izozkailutik ateratzen ditugunean izotz atalak, edo izoztutako jakiak-18 gradura  egoten dira, gutxi gorabehera.Ukitzen baldin baditugu , konturatuko gara gure atzamarrak izotzean itsatsita geratuko direla . Azalean dugun hrzetasunaren ondorioz (hezetasuna, urria bada ere, beti izaten da gure larruazalean )gertatzen da hori, hezetasun urri hori izoztu egiten baita, eta izotzez itsasten zaizkio atzamarrak izotzari. Ura erabilita lortuko dugu azaletik askatzea; epela bada , errazago.
Gauza bera gertatzen da, baina ez izotzarekin bezain nabarmen, barruan izotz blokeak dituen izotz-ontzia ukitzen dugunean. Izotz- ontziaren materiala bero eroale ona bada (aluminiozkoa, esaterako ), askoz ere nabariagoa izango da efektu hori.

jueves, 9 de junio de 2011

URAREN JAIA

Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak Uraren Jai berri bat ospatuko du igandean Arrigorriagan
Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak antolatutako Uraren Jaiaren 17. edizioaBilbao Bizkaia Ur Partzuergoak antolatutako Uraren Jaiaren 17. edizioa ospatuko da igandean Beteluriko edateko uren tratamendutegian, Arrigorriagan. Festaren helburua da herritarrak eta, bereziki txikienak, ura arrazoiz erabili beharraz eta kutsadura saihestu beharraz sentsibilizatzea, uretako ekosistemen iraupenerako berme gisa, antolatzaileek adierazi dutenez.

URA BAKARRIK CUTZATZEN DA

Uraren kutsadura uraren berezko ezaugarrien eraldaketa da, tenperaturak, gai kimikoek, gai biologikoek edo solido esekiek sortua. Ura, lehen mailako baliabidea izateaz gain kutsatzaileen barreiadura areagotzeko medioa ere bada.

lunes, 6 de junio de 2011

IBAI BATEK GAINEZKA EGIN DU MARTORELLEN



2010ko urriaren 10an, Martorellen (Bartzelonan) Anoia ibaia gainezka egin zuen eta auzo honetan uholdeak egon ziren.
                                             
Euri asko egin zuenez, Martorell-en dagoen ibaia Anoia)   gainezka egin zuen eta uholdeak sortu zituen.

Martorell-eko hospitaleak kalteak izan zituen eta hemengo gaizxoak beste zentro batzuetara eraman zituzten.

martes, 31 de mayo de 2011

Gure planetako ura etengabe mugitzen dela jakina da guztiontzat. Itsasoko ura lurrundu, zerura igo, ondoren kondentsatu eta berriz ere erori egiten da. Ziklo hau ondo ulertzeko bideo eder hau ikusi besterik ez duzu.

jueves, 26 de mayo de 2011

Ura indar asko du. Ikusi ahal denes bideoan ura eramaten du berre indarrearekin.

domingo, 22 de mayo de 2011

MUNDUKO OLATURIK HANDIENA

Hau da munduko olaturik andiena.Irudian ikusi ahal duzunes olatu hau 27,7 neurtzen du.Ere da munduko olatu surfeatuta.
[ola.jpg]

ZER DA URA ?


Ura, Unibertsoan jaio zen; izarretan sortu zen Oxigenoak ( O ), antzinatik atmosferan zegoen Hidrogenoarekin ( H )bat egin zuenean. Oxigeno atomo bat eta hidrogeno atomo bi elkartu zirenean ura sortu zen; horregatik kimikanu, uraren formulaH2O da.
     Ur tanta baten, zenbatu ezin den beste molekula daude, baina euren artean, ez dago lotura on bat, eta batera eta bestera dabiltza. Horregatik urak, ez dauka forma berezirik, ura sartuta dagoen ontziarena baizik.
Baina solido eran badaukagu (izotza), molekula hauek piramide itxura hartzen dute, eta ondo lotuta daudenez, ezin dira muitu.
Izotzak urak baino toki gehiago behar du, horregatik, izozkailura beirazko ur botila bat tontorreraino urez beteta sartzen badugu, izozten denean, eztanda egingo luke.

miércoles, 11 de mayo de 2011

JAPONEN LURRIKADA ETA TSUNAMIA

8,9 lurrikararen Richter eskalan astindu du zuen, Japoniako ipar-ekialdean tsunami bat eragin iritsi Sendai, bertako telebistairudiak nola ura garbitzen du, dena zen proposatzen hiriaren zati .

Epizentroa kokatzen zen 130 kilometro offshore de Sendai,Honshu irlan. Hau Japonian grabatutako azken 20 urteetan lurrikara txarrena da.

Hiriburuan, Tokion, hainbat eraikin astindu zituzten bortizki. ATokyo gertu findegi batean sute, eta hainbat biltegiratze tangakdira sugarrak mehatxupean esan. Nuklearra Variascentralesactividadesinmediatamente utzi dute, findegi bezala.

URAREN BALIOA

 ESPERO DUT GUSTATZEA

lunes, 9 de mayo de 2011

URAREN GARRANTZIAK

Bizitza ura da, eta urik gabe ez dago bizitzarik. Gizonezkoen gorputzaren pisuaren %60 urak osatzen du eta %50 inguru emakumezkoen kasuan; horrek ederki erakusten du gizakiaren bizitzarako zein elementu garrantzitsua den. Ehun gantzatsuak ur kopuru urria duenez, pertsona gizenak ur-ehuneko txikiagoa du argalak baino. Uraren gorputzeko pisu osoaren eta gantzik gabeko gorputzaren pisuaren (gihar pisua esaten zaionaren) arteko erlazioa, nahiko konstantea izaten da: pertsona heldu batean uraren pisu osoa gorputzeko gihar masaren %72 ingurukoa izaten da. Ur hori hiru lekutan banatzen da: zelulen barruko ura edo zelula barneko gunea, likido interstiziala (zelulen artean kokatua) eta hodibarneko likidoa, odol-basoetan barrena dabilena. Bitxikeria gisa, esan beharra dago zelulen arteko likidoak itsasoko uraren antzeko konposizio ionikoa duela, diluituagoa bada ere. Hiru gune urtsu horiek elkartrukean aritzen dira etengabe, organismoaren barruan orekari eusteko.

URA NOLA KUTSATZEN DA?


Beruna eta merkurioa bezalako sustantzia kimikoek, petrolioak edo detergenteek kutsatu egiten dituzte gure urak. Sustantzia hauek ekintza desberdinen ondorioz gertatzen dira, industrialak, etxekoak, nekazaritza eta abeltzaintzakoak, eta ontzigintza-sektorearekin zerikusia dutenak

jueves, 5 de mayo de 2011

INDIAKO TSUNAMIA

2004an, Indiako ozeanoan izan zen tsunami batek 220.000 hildako eragin zituen. Orain, bi geologo-taldek ondorioztatu dute neurri horretako azken tsunamia 1300-1400 urtearen inguruan gertatu zela.
Taldeetako bat Thailandiako Phuket inguruan aritu da ikertzen, Thailandiako Chulalongkorn Unibertsitateko Jankaew geologoak gidatuta. Bestea, Estatu Batuetako Kent Unibertsitateko Monecke-ren gidaritzapean, Indonesiako Sumatra uharteko Aceh-n. Bi taldeek azken 2.500 urteetan gertatutako tsunamien arrastoak bilatu dituzte jalkinetan, eta bi lekuei eragin zien azken tsunamia Erdi Aroko hura izan zela ikusi dute. Areago, aztarnen arabera, neurri horretako tsunamiak maiztasun jakin batekin gertatzen direla proposatu dute; 600-700 urtetik behin, hain zuzen.
Datu horiek tsunamiak aurreikusteko sistema bat sortzeko erabiliko dituzte. Nahiz eta tsunami erraldoiak fenomeno arraroak izan, eta munduan gertatzen diren tsunamien % 5 bakarrik izan Indiako Ozeanoan, inguru hartan urte gutxitik behin gertatzen dira tsunami txikiak, eta horiei aurrea hartzeko ere balioko luke sistema horrek.

miércoles, 4 de mayo de 2011

URAREN GAIAK

Ura hiru egoeratan agertzen da:Likido,solido eta gaseoso.Likido egoera izateko ;0-100 gradu tartean egon behar da.Solido egoteko,0 gradutik behera eta Gaseoso egteko 100 gradutan edo gehiago.
URA GAS ERAN
URA SOLIDOA ERAN
URA LIKIDOA ERAN